İmar para cezası, halk arasındaki ismiyle kaçak yapı cezası, günümüzde sıklıkla karşılaşılan hukuki durumlardandır. 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinde düzenlenmiştir. İmara aykırı yapılara uygulanacak yaptırımlar arasında para cezası da sayılmaktadır. İmar para cezası ile karşılaşıldığı durumlarda uzman bir gayrimenkul avukatı desteği alınması önemlidir. Bu yazımızda, imar para cezası nedir ? İmar para cezasına nasıl itiraz edilir ? İmar para cezasına karşı hangi davayı açmak gerekir ? Bu hususları inceleyeceğiz.

İMAR PARA CEZASI NEDİR?

3194 Sayılı İmar Kanun‘da düzenlenmiştir. Yerleşim yerleri ve bu yerlerdeki yapılaşmaların ; plan ,fen , sağlık  ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak amacıyla düzenlenmiştir. Hukukumuzda çoğu kanuna aykırılığın bir yaptırımı bulunmaktadır. Bu kanun kapsamındaki hükümlere aykırılık sonucunda da yine aynı kanunda bazı yaptırımlar öngörülmüştür. Bu yaptırımlardan bir tanesi de imar para cezasıdır.

3194 Sayılı Kanunun 42. maddesine göre;

Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere ve imar mevzuatına aykırı olarak yapılan ya da  ruhsat alınmadan yapılabilen yapılardan  belirtilen koşullar sağlanmadan yapılanların sahibine, yapı müteahhidine ve aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere, yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, bin Türk lirasından az olmamak üzere, idari para cezaları uygulanır. 

İmar para cezaları verilirken en çok dikkat edilmesi gereken nokta imar para cezasının kime verildiğidir. Uygulamada en sık karşılaşılan problem imar para cezasının yanlış kişiye kesilmesidir. İlgili maddeye göre; yapı sahibine, yapı müteahhidine ve ruhsata aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen fenni mesullere imar para cezası kesilebilecektir. Yapı sahibi kısaca binaya sahip olan kişidir. Yapı sahibi ve yapı maliki aynı kişiler olabileceği gibi farklı kişiler de olabilecektir. İmar para cezası kesilirken karışıklık çıkmaması adına bu iki kavramın farkına dikkat edilmelidir. Fenni mesul ise inşaata başlamadan önce yapı ile ilgili projelerin birbiri ile uyumunu kontrol eden kişidir. Varsa uyumsuzlukların ya da uygulama sırasında projeden kaynaklanan eksiklik ve hataların giderilmesini ilgili proje sahibinden talep eder. Örneğin, yapıdan mesul olan mimar, mühendis vb. bunlara örnek olarak verilebilecektir. Fenni mesul sadece kendi uzmanlık alanına ilişkin olarak yapılmış olan ruhsata aykırılıklar sebebiyle sorumlu tutulabilmektedir. 

İMAR PARA CEZASINA İTİRAZ YOLLARI NELERDİR?

İmar para cezasının iptal edilmesinin uygulamada en çok karşılaşılan nedenleri; para cezasının yanlış kişiye kesilmesi ve ceza miktarı hesaplanırken hata yapılmasıdır. Bunların yanında 3194 Sayılı Kanunun 42. maddesinin 13. fıkrasında belirtilen artırım sebeplerinin hatalı uygulanması ve yine aynı maddenin 6.fıkrasında bulunan tekerrür hükmünün yanlış uygulanması da imar para cezasının iptal edilmesinin sebeplerindendir. 

İMAR PARA CEZASINA KARAR VEREN YETKİLİ MAKAMLAR NELERDİR?

Para cezası hususunda yetkili makamlar belediyeler adına encümen, valilikler adına da il özel idaresi encümenidir. İmar para cezasına neden olacak bir aykırılığın tespitinden itibaren 10 iş günü içerisinde ilgili idare tarafından sorumlular hakkında imar para cezalarına hükmolunur. İdarece sorumlular tarafından ödenmek üzere; yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine, sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, bin Türk lirasından az olmamak üzere bir imar para cezası takdir edilir. Takdir edilen cezaya karşı belediye ve il özel idaresine idari itiraz yoluna gidilebilecektir.  Para cezalarına karşı belirtilen makamlara verilecek bir dilekçe ile itiraz yoluna başvurulabileceği gibi, doğrudan dava yoluna da gidilebilir.

İMAR PARA CEZASI İTİRAZ DAVASI HANGİ MAHKEMEDE AÇILIR?

İMAR PARA CEZASINA İTİRAZ DAVASI DAVA AÇMA SÜRESİ

İtiraz mercii, itiraz süresi ve dava açma süresi her somut davada farklılıklar gösterir. Bu sebeple bu süre ve merciilerin doğru tayin edilmesi gerekmektedir. İmar para cezasına itiraz ve dava açma süresi, belediye ve il özel idaresi encümeninin kararının sorumlulara tebliğ edildiği tarihten itibaren başlar. İmar para cezası verilmesine ilişkin encümen kararının iptali için açılacak davada görevli ve yetkili mahkeme, mevzuata aykırı yapının bulunduğu yerdeki İdare Mahkemesidir. Yapının bulunduğu ilde İdare Mahkemesi yoksa, o ilin bağlı olduğu İdare Mahkemesinde dava açılabilecektir. Encümen kararı tebliğ edildikten sonra davanın 60 günlük dava açma süresi içerisinde İdare Mahkemesinde açılması gerekir.

İMAR PARA CEZASI ÖDENMEZSE NE OLUR?

İlgililere imar para cezası tebliğ edildiği tarihten itibaren bu cezanın ödenmesi için 30 günlük süre öngörülmüştür. İtiraz yollarına başvurmayan ilgililerin bu 30 günlük süre içerisinde kendilerine tebliğ edilen cezayı ödemeleri gerekmektedir. Ödememeleri halinde 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil aşamasına geçilmektedir.

İMAR PARA CEZASI ÖDEME EMRİNE İTİRAZ VE DAVA YOLU

İlk olarak ödeme emri düzenlenir. Bu ödeme emrine karşı, ödeme emri tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde İdare Mahkemesine dava açmak mümkündür. Ödeme emri düzenlenmesine rağmen para cezası ödenmezse artık haciz işlemlerine başlanır. Bunun sonucunda ilgilinin tapu kayıtlarına, araçlarına ve banka hesaplarına haciz uygulanır. Haciz işlemine karşı 60 gün içerisinde İdare Mahkemesinde dava açılabilecektir.

İmar Davası Ne Kadar Sürer ?

İdare mahkemeleri ihtisas mahkemeleridir ve yalnızca uzman oldukları dava dosyalarına bakarlar. Bu sebeple idare hukuku davaları genel mahkemelerde görülen davalara göre daha hızlı sonuçlanmaktadır. Fakat davanın süresini belirleyecek birçok etken vardır. Örneğin, yapılan keşfin yetersizliği sebebiyle yeni keşif yapılması gerekebilecektir. Yahut, bilirkişi raporlarına yapılan itirazlar sonucu yeni raporların hazırlanması zorunluluğu ortaya çıkabilecektir. Dava dosyasına bakan mahkemedeki hakim değişiklikleri gibi hususlar davanın uzamasına sebebiyet verebilecektir.

İmar Davası Masrafları

Davaların açılabilmesi için belirli bir harcın ve gider avansının dosyaya yatırılması gerekmektedir. Dava masrafları her davada değişkenlik göstermektedir. Bazı davalarda, dava konusu malvarlığı değeri üzerinden nispi (oransal) harç alınır. Bazı davalarda ise matbu (sabit) harç söz konusudur. Hangi davada hangi harç türünün geçerli olduğunun tespiti önemlidir. Hangi davada ne kadar harç yatırılacağına dair uzman bir gayrimenkul avukatı desteği alınmalıdır.

Dava harcı haricinde farklı giderler mevcuttur. Tebligat gideri, keşif gideri, tanık gideri, bilirkişi ücretleri gibi giderler karşılanmalıdır. Bu sebeple dava dosyasına bir miktar gider avansı yatırılması gerekecektir. Yargılama sürecinde yukarıda sayılan sebeplerle gider avansı ikamesi yapılması gündeme gelebilmektedir.

İmar Davası İçin Avukat Zorunlu Mudur ?

Hukukumuzda davaların avukat aracılığı ile açılması kural olarak zorunlu değildir. Ancak bir davanın kazanılabilmesi için yalnızca haklı olmak yeterli olmayacaktır. Avukat, vatandaşın mahkeme huzurundaki vekilidir. Davanın açılmasından itibaren birçok usul kuralının yerine getirilmesi, davanın ispatına yarayacak olan delillerin usul hukuku kurallarına uygun olarak mahkemeye sunulması gerekmektedir. Aynı zamanda dosyadaki tüm gelişmelerin takip edilmesi, ara kararların yerine getirilmesi, dosyanın eksiksiz şekilde tekemmül edebilmesi için sıkı bir şekilde takibi önemlidir.

Avukatlar, profesyonel olarak davalarla ilgilendiğinden bu süreçlerin usul hukukuna uygun olarak sıkı bir şekilde takip edilmesini sağlamaktadırlar. Avukatlar, müvekkillerinin ek hiçbir işlem yapmasına gerek kalmadan davaları başından sonuna kadar (istinaf ve temyiz aşamaları dahil) takip etmektedirler. Dava süreçlerinin tamamen avukat tarafından profesyonel şekilde takip edilebilmesi için kişiler genellikle bir avukata vekaletname vermekte, avukat aracılığı ile dava dosyalarını yürütmektedir. Yazımızın konusunu oluşturan gayrimenkul davası ve imar davası kategorisinde, özellikle uzman bir gayrimenkul avukatı desteğine başvurulması olası problemlerin önüne geçilmesini sağlayacaktır. Fethiye gayrimenkul avukatı, davayı usul kurallarına uygun bir şekilde yürütecek ve nihayete erdirecektir.

İmar Para Cezasına İtiraz Davası Avukat Ücreti

Açmak istediğiniz davanın veya tarafı olduğunuz davanın konusuna göre avukatlık ücreti değişebilecektir. Her davanın iş yükü ve çalışma süreci birbirinden farklıdır. Avukatlar, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirlenen Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin altında bir ücret karşılığında iş üstlenemezler. Fethiye gayrimenkul avukatı olarak sunulan hizmetler karşılığında müvekkillerin koşullarına uygun olarak çeşitli ödeme imkanları sağlanmaktadır. Her iki tarafın da tatmin olacağı şekilde uygun çözümler üretilmektedir.

İmar davası avukat ücreti hakkında Fethiye gayrimenkul avukatı ile görüşmek, Hizmetlerimizle ilgili daha kapsamlı bilgiye ulaşmak ve gayrimenkul hukuku ile ilgili problemleriniz hakkında ofisimize başvurmak için info@kocatepe.av.tr adresine mail gönderebilirsiniz. Ayrıca 0506 773 3969 numaralı telefonu arayabilirsiniz. Sitemizin iletişim kısmından bize ulaşarak Fethiye gayrimenkul avukatı çalışmaları ile ilgili daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.

Stj. Av. Sena Karaca & Av. Mustafa Kocatepe