Ölüm, hayatın bir gerçeğidir. Vefat eden kişilere ait mallar, alacaklar ve borçlar ölümle birlikte yok olmaz. Bu konu, Türk Medeni Kanunu‘nun 495-682. maddelerinde düzenlenmiştir. Genel itibariyle miras hukuku, mirasbırakanın ölümü ile sona ermeyen hak ve borçlarının akıbetine ilişkin özel hukuk alanıdır. Miras hukukunun temeli, mülkiyet hakkına dayanmaktadır. Mülkiyet hakkı, ölümle sona ermeyeceği gibi yalnızca yasalarda öngörülen şartlarda kısıtlanabilmektedir. Mülkiyet hakkının ölümle sona ermesi halinde, gerçek anlamda bir mülkiyet hakkından söz etmek mümkün olmayacaktır. Miras kavramı, bir kimsenin ölümü halinde mirasçılarına geçen / intikal eden özel hukuk ilişkilerinin tümünü ifade etmektedir. Miras kavramı, “tereke” anlamına gelmektedir. Tereke de, ölen ya da gaipliğine karar verilen kişinin malvarlığı, hak ve borçlarının tümüne verilen addır. Miras Hukuku’ndan kaynaklanan her türlü uyuşmazlık için miras avukatı desteği alınmalıdır. Sitemizin iletişim kısmından bize ulaşabilirsiniz.

Mirasçılar Kimdir? Mirastan Kimler Pay Alabilir?

Türk Medeni Kanunu, miras hukukundan kaynaklanan ilişkileri ve uyuşmazlıkları düzenlemektedir. Mirasçı, mirasbırakanın terekesi yani malvarlığı üzerinde hak sahibi olan kişilerdir. Hukuk Sistemimize göre, iki çeşit mirasçılık bulunur. Bunlar şu şekilde sayılmaktadır, yasal mirasçılık ve atanmış mirasçılık.

Yasal Mirasçılık

Yasal mirasçı, Türk Medeni Kanunu‘nda düzenlenen kişilerdir. Medeni Kanun, mirasçılık hakkı olan bazı kişileri özel olarak saymış ve belirtmiştir. Bu kimseler, yasal mirasçılardır. Yasal mirasçılar şu şekilde sayılabilir, mirasbırakanın kan hısımları, evlatlık ve altsoyu ile sağ kalan eştir. Yasal mirasçılar arasında bir de saklı pay sahibi mirasçılar vardır. Saklı pay mirasçılar, daha küçük bir gruptan oluşmaktadır. Saklı pay sahibi mirasçılık yine, Türk Medeni Kanunu‘nda düzenlenmektedir ve yine Kanun‘dan kaynaklanan mirasçılıktır. Kural olarak, saklı pay sahibi mirasçılar, mirastan / terekeden muhakkak belli oranda pay almak zorundadır.

Atanmış Mirasçılık

Atanmış mirasçı, mirasbırakanın iradesiyle belirlenen kişilerdir. Kanunda öngörülen şekillere uygun biçimde mirasbırakanın iradesiyle, mirasbırakan tarafından atanan kişiler, atanmış mirasçılardır.

Yasal Mirasçılar Kimlerdir?

Mirasbırakanın Altsoyu:

Mirasbırakanın çocukları; çocuklarının sağ olmaması halinde çocuklarının çocukları yasal mirasçıdır.

Anne ve Baba:

Mirasbırakanın anne ve babası; anne ve babasının sağ olmaması halinde onların altsoyu yasal mirasçıdır.

Büyükanne ve Büyükbaba:

Altsoyu, anne ve babası ve onların altsoyu bulunmayan mirasbırakanın, büyükannesi ve büyükbabası yasal mirasçıdır.

Evlilik Dışı Doğan Çocuk:

Evlilik dışında doğan ve soybağı hukuki olarak kurulmuş kişiler, mirasbırakanın yasal mirasçısıdır.

Sağ Kalan Eş:

Sağ kalan eş yasal mirasçılar arasındadır. Eşin miras payı, kiminle birlikte mirasçı olduğuna göre değişmektedir. Kısaca bahsetmek gerekirse,

• Sağ kalan eş, mirasbırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, terekenin 1/4’ü oranında
• Sağ kalan eş, mirasbırakanın anne ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, terekenin 1/2’si oranında
• Sağ kalan eş, büyükanne ve büyükbaba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, terekenin 3/4’ü oranında
• Yukarıda belirtilenlerden hiçbiri yoksa, sağ kalan eş, terekenin tamamı üzerinde hak sahibi olur.

Evlatlık:

Evlatlık kurumu, kan hısımlığı içermemektedir. Ancak, evlatlık konumundaki kişinin miras üzerindeki hakkı, mirasbırakanın altsoyunu oluşturan çocukların mirasçılığından farklı değildir. Zira evlatlık kurumu, evlat edinen ile evlatlık arasında hukuki olarak soybağı / hısımlık ilişkisi kurmaktadır. Bununla birlikte, miras hukuku bakımından evlatlık farklı bir konumdadır. Şöyle ki, evlat edinilen bir kişi ve altsoyu, hem biyolojik ailesinin hem de evlat edinildiği ailenin mirasçısı olabilmektedir. Buna karşılık, evlat edinen kişi, evlatlığın yasal mirasçısı olamamaktadır. Aynı şekilde, evlat edinenin kan hısımları için de evlatlık yasal mirasçı olamaz.

Devlet:

Bir kişinin mirasçısı yoksa, mirasbırakanın mirası devlete geçmektedir.

Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır? Miras Paylaşım Oranları Nasıl Belirlenir?

Hukukumuzda, kan hısımlarının yasal mirasçılığının temelini, zümre sistemi oluşturur. Zümre sistemi, nesillerin birbirini izlemesinden kaynaklanan doğal ilişkiye dayanmaktadır. Bununla birlikte, zümreler üstsoy ve altsoy olmak üzere sınırsız sayıdadır. Ancak, çok uzak hısımların mirasçı olmaları sakıncalı bulunduğu için, zümreler Kanun’da sınırlı olarak sayılmaktadır. Zümreler, mirasbırkandan başlayarak belirlenir. Bu kapsamda zümreler şu şekilde sayılabilir:

• Birinci zümre, mirasbırakanın altsoyudur. Mirasbırakanın çocukları, torunları ve aşağı doğru sınırsızdır.
• İkinci zümre, mirasbırakanın anne, babası ve onların altsoyudur. Bu açıdan, mirasbırakanın kardeşleri, kardeş torunları ve aşağı doğru sınırsızdır.
• Üçüncü zümre, mirasbırakanın büyükanne, büyükbaba ve onların altsoylarından oluşur. Yani, mirasbırakanın amcası, halası, teyzesi, dayısı ve onların altsoyu anlaşılır.
• Zümre sisteminin istisnası, eştir. Eş hiçbir zümreye dahil olmamakla birlikte, her zümreyle birlikte farklı oranlarda mirasçı olabilmektedir.

Zümre sisteminde, hısımlık derecesi önem taşımamaktadır. Bir önceki zümreye dahil olmak önemlidir. Şöyle ki, birinci zümre en öncelikli kişilerden oluşur. Bir önceki zümreye dahil olmak, bir sonraki zümrenin mirasçılığını engellemektedir. Örneğin, mirasbırakanın anne ve babası, mirasbırakanın torununun çocuğundan kan hısımlığı olarak çok daha yakındır. Ancak, torun çocuğunun sağ olması halinde, anne ve babanın bulunduğu ikinci zümrenin mirasçılığı engellenir. Çünkü, torun çocuğu birinci zümre mirasçısıdır.

Miras Paylaşım Oranları Nasıl Belirlenir?

Miras paylaşım oranlarında sağ kalan eş önemli bir faktördür. Çünkü sağ kalan eş, tüm zümrelerle birlikte mirasçı olur.

Eşin Birinci Zümreyle Birlikte Mirasçılığı

Eş, birinci derece zümreyle birlikte mirasçı olursa, terekenin 1/4’ü oranında hak sahibi olur. Birinci zümrenin mirasbırakanın altsoyundan oluştuğunu söylemiştik. Örneğin, mirasbırakanın çocukları. Eşin miras payının 1/4 olmasına karşılık, kalan oran çocuk sayısına eşit olarak bölünmektedir.

Eşin İkinci Zümreyle Birlikte Mirasçılığı

İkinci zümreyle yani mirasbırakanın anne, babası ve onun altsoyu ile mirasçı olan eş, terekenin 1/2’sini miras payı olarak almaktadır. Anne ve baba sağ ise, eşten kalan terekenin 1/2 oranı ikisine de eşit olarak bölünmektedir.

Eşin Üçüncü Zümreyle Birlikte Mirasçılığı

Eş, üçüncü zümre ve onların çocuklarıyla birlikte mirasçı olursa, terekenin 3/4’ü oranında payı vardır. Örneğin, üçüncü zümre mirasçı, büyükanne ve büyükbaba. Eşin pay oranından kısım olan, 1/4 her birine eşit olarak paylaştırılmaktadır.

Bu yazımızda verilen bilgiler, genel bilgiler olup miras hukukuna, mirasın paylaşımına, oranlara ve aklınıza takılan diğer konulara ilişkin ayrıntılı bilgi almak için bize ulaşın. Hukukta her sorunun kendi içinde değerlendirilip çözümlenmesi gerekir. Miras hukukuna ilişkin davalarda avukat ücreti hakkında görüşmek, Hizmetlerimizle ilgili daha kapsamlı bilgiye ulaşmak ve problemleriniz hakkında ofisimize başvurmak için info@kocatepe.av.tr adresine mail gönderebilir, sitemizin iletişim kısmından bize ulaşarak Fethiye miras avukatı çalışmaları ile ilgili daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.